Gotyk na dotyk, czyli Rynek Staromiejski 17 i Szeroka 22

Stropów w Toruniu pod dostatkiem. Z różnych wieków pochodzą zarówno one same, jak i pokrywające je polichromie. A jak to jest ze stropami średniowiecznymi? Połapać się w tym wszystkim nie zawsze jest łatwo. Mamy bowiem gotyckie stropy, których nie pokrywa żadna polichromia (np. Ducha Św. 12), są również takie, które pomalowano znacznie później (np. Łazienna 22), jak i te, które ozdobiono dekoracją malarską już w okresie średniowiecza i właśnie o nich będzie ten wpis.

Pochodzące z początku lat 60. ubiegłego wieku odkrycie przy Rynku Staromiejskim 17 było czymś naprawdę ważnym. Jak wielokrotnie wspominał Zbigniew Nawrocki, były miejski konserwator zabytków, w Toruniu zapanowała duma, że także my, tak jak Kraków, mamy polichromowany strop gotycki. Belki z polichromią z około 1400 roku były pierwotnie na pierwszym piętrze, natomiast współcześnie można je oglądać na parterze w tylnym trakcie (w przednim wyeksponowano efektowny strop z XVI wieku).

Rynek Staromiejski 17, polichromia ok. 1400 r.

W porównaniu z wieloma późniejszymi stropami ten najstarszy nie jest szczególnie efektowny, ale nie na tym przecież polega jego wyjątkowa ranga. Przez wiele lat był on jednym z dwóch znanych stropów w Polsce z polichromią gotycką, aż do kolejnych tego typu odkryć, ponownie w Krakowie i... ponownie w Toruniu.

Rynek Staromiejski 17, polichromia ok. 1400 r.

Drugi interesujący nas adres to Szeroka 22. Również w tej kamienicy mamy dwa malowane stropy - pierwszy na parterze, z polichromią z XVII wieku, i drugi w tylnym trakcie na piętrze, z dekoracją datowaną mniej więcej na 1400 rok. Podobieństwa z kamienicą przy Rynku Staromiejskim 17 nie kończą się na zbliżonym datowaniu - gdy przyjrzymy się obydwu stropom okaże się, że także rodzaj ich dekoracji jest zbliżony.

Szeroka 22, polichromia ok. 1400 r.

Dostępność stropów dla zwiedzających:

Rynek Staromiejski 17: kamienica Okręgowej Rady Adwokackiej, o ile wspomniany strop XVI-wieczny jest widoczny tuż po wejściu, o tyle strop z gotycką polichromią znajduje się w pomieszczeniu niedostępnym dla turystów.

Szeroka 22: pełna dostępność, w kamienicy znajduje się supermarket "Biedronka". Pod stropami, również pod tym ze średniowieczną dekoracją malarską, codziennie przechodzą setki osób robiących zakupy, najczęściej w ogóle nie zwracając na nie uwagi.

Toruńskie stropy

Toruń. Miasto Kopernika, pierników, ze słynną Krzywą Wieżą, ze swoim ratuszem, z kościołami. Z tym wszystkim Toruń kojarzy się i turystom i samym mieszkańcom miasta. Ale przecież to nie wszystko - są jeszcze kamienice. Na co dzień mijamy je niemal obojętnie - bo przecież ich tak dużo, bo przecież wiele ma elewacje, które przeciętnej osoby nie zachwycą. Tam, w środku, są jednak cuda.

Jestem przewodnikiem po Toruniu - zapraszam na moją stronę www.przewodnikdaniel.pl - a jedna z najlepszych wycieczek, jakie kiedykolwiek oprowadziłem, dotyczyła właśnie wnętrz kamienic. Pod Krzywą Wieżę ledwie zajrzeliśmy, ruiny zamku krzyżackiego zobaczyliśmy z daleka, za to kolejne kamienice odwiedzaliśmy z należytą im uwagą. Trafiła mi się grupa kameralna, za to jedna z tych, których oprowadzenie daje najwięcej satysfakcji. Turystów żywo zainteresowały stropy, polichromie ścienne, wnęki na ścianach kamienic. Byli zaskoczeni, że jest tego tyle i że nie trzeba wcale udawać się do muzeum, by obejrzeć tego rodzaju rarytasy.

Toruń miał szczęście: druga wojna światowa oszczędziła jego zabytki. I choć w XIX wieku kamienice mieszczańskie były przebudowywane na kamienice czynszowe, co owocowało przysłonięciem dawnych polichromowanych stropów nowymi sufitami, to jednak współcześnie przy okazji prowadzonych prac raz po raz udaje się odkryć kolejne skarby. Blog ma na celu je pokazać, skupiając się przede wszystkim na wspomnianych stropach. Niektóre bywają trudno dostępne, ale wiele z nich może zobaczyć każdy z nas i to nie tylko na zdjęciach na mojej stronie. Wystarczy odwiedzić odpowiednie sklepy, restauracje, banki czy muzea, by zobaczyć je na własne oczy. Gdzie ich szukać? O tym będą opowiadały kolejne wpisy... A na na razie, przykładowo, jeden ze stropów w kamienicy przy Rynku Staromiejskim 19, ten widoczny w nagłówku strony :) To dopiero początek, stropów będzie dużo, dużo więcej....